Bindweefsel, meridianen en kleuren communiceren door een lichtinformatiesysteem?

Dit artikel heb ik overgenomen van het blad oedeem oncologie van maart 2018

De meridiaan-kleurentherapie integreert
drie pijlers van geneeskundig handelen:
de westerse reguliere geneeskunde, de
klassieke Chinese geneeskunde en de
antroposofische geneeskunde. Deze
integratie trachten we te illustreren aan de
hand van een beknopte ontstaansgeschiedenis
van deze therapie. Bovendien
schenken we aandacht aan onderzoek naar
mogelijke verklaringmechanismen.

Bindweefsel, meer functies dan alleen
mechanica
Bindweefsel speelt een belangrijke rol in de
meridiaan-kleurentherapie. In de afgelopen
decennia is er een kennisexplosie geweest
ten aanzien van het bindweefsel. Zie hierbij
onder anderen het werk van De Morree,
Schleipp e.a. Hierin wordt veelal gewezen
op mechanische aspecten welke deze
structuren hebben. Minder bekend is dat de
bindweefselstructuren als drager van het
lichtcommunicatie / energetische systeem
worden gezien. Daarin speelt de extracellulaire matrix en het daarin gebonden
water een belangrijke rol. Het is met name
de extracellulaire matrix welke als
intermediair communicatiesysteem
fungeert tussen celfunctie en andere delen
in het lichaam. Roeland van Wijk c.s.
hebben hier nieuwe begrippen ingevoerd
zoals het basisbioregulatiesysteem.
Hartmut Heine beschreef als eerste de
anatomische structuur van de acupunctuurpunten.
Elke beschadiging van
bindweefselstructuren kan in principe tot
storingen in het energetische systeem
leiden.

Elke beschadiging van
bindweefselstructuren kan in
principe tot storingen in het
energetische systeem leiden.

lntegratie van opvattingen door Christel
Heidemann
Christel Heidemann, opgeleid bij Dr. Hede
Teirich-Leube, docente bindweefselmassage
en Krankengymnastik aan de Freiburger
Krankengymnastikschule, komt de eer toe
het fundament te hebben gelegd voor een
compleet nieuwe therapie. Zij legde de
relatie tussen de segmentale verschijnselen
en het stromen van levensenergie in het
lichaam. Daar waar energie niet goed
stroomt of op de juiste wijze verdeeld is,
treedt bindweefselspanning en/of
hypertonie op. Dit stromen van energie
door het lichaam is kennis welke komt uit
de klassieke Chinese geneeskunde. Hierin
wordt het meridiaanstelsel beschreven
waarin levensenergie, Qi of Chi genoemd,
stroomt. Het is deze energie die het leven in
stand houdt. In dit stromen van energie
oedeem oncologie
heersen diverse wetmatigheden welke
goed op elkaar horen te zijn afgestemd. De
bekendste hiervan is het yin-yang principe
en de vijf tra nsformatiefasen leer. Deze
wetmatigheden vertonen overeen komsten
met de vele biologische (ondermeer
circadiane) ritmen die onderwerp zijn van
regulier westers onderzoek.
De levensenergie wordt in het
reguliere medisch denken niet
als zodanig benoemd.
De levensenergie wordt in het reguliere
medisch denken niet als zodanig benoemd.
Wel vinden we het terug als een chirurg na
een operatie tegen de patiënt zegt: nu
moet de natuur verder zijn werk doen.
Hierbij wordt dan geduid op een zelfherstellend
vermogen van de patient. Deze
natuurlijke levenskracht heeft een
belangrijke plek in de antroposofische
geneeskunde. Daarin wordt wel gesproken
over een krachtenveld dat het leven in
stand houdt, dit wordt in de antroposofie
het etherlichaam genoemd. Dit
krachtenveld is uitvoerig beschreven door
Rudolf Steiner, grondlegger van de
antroposofie.
Headse zones, nieuwe opvattingen
over de bindweefselzones
Een andere ontwikkelingslijn in de
meridiaan-kleurentherapie is die welke bij
Dr. Henry Head begint. Hij beschreef in 1892
de huidgebieden met een verhoogde
gevoeligheid en slechtere oppakbaarheid
van de huid bij orgaanstoornissen. Dr. Head
ontwikkelde ook de diagnostische techniek
waarbij de huid tussen duim en wijsvinger
wordt opgepakt om de tonus van het
•
mun1ceren
onderhuidse bindweefsel te bepalen. In
dezelfde tijd beschreef Dr. James MacKenzie
het verband tussen de hypertone
segmentale musculatuur en orgaanstoornissen-3

De bevindingen van Dr. Head en Dr.
MacKenzie kregen hun praktische toepasbaarheid
in de ontwikkeling van de
bindweefselmassage door Dr. Hede TeirichLeube,
Dr. Wolfgang Kohl rausch en
Elisabeth Dicke. Dicke paste, op basis van
een persoonlijke ervaring (zij leed aan
endarterites obliterans van het
rechterbeen), trekkende strijkingen toe bij
patienten en kon klachten, die in verband
standen met functionele orgaanproblemen,
gunstig beinvloeden. In 1938 kwam zij in
contact met prof. Kohl rausch en Dr. Hede
Teirich-Leube. Deze hadden de leiding van
een school voor Krankengymnastik in
Freiburg. Hun ervaringen zijn opgetekend in
de boeken: “Massage reflektorischer Zonen
im Bindegewebe bei rheumatischen und
inneren Erkrankungen” (Leube und Dicke
1942) en “Meine Bindegewebemassage”
(Dicke 1953).
Dr. Teirich-Leube promoveerde na haar
studie geneeskunde op het onderwerp “Die
vegetative Dystonie als Grundlage für die
Entstehung und Behandlung varicöser
Unterschenkelgeschwüre”. Haar eigen
ontwikkeling heeft zij vastgelegd in
“Grundriß der Bindegewebsmassage”
(1957).
Tast diagnostiek op de rug
In 1962 verscheen het monumentale werk
“Segmentale Innervation, ihre Bedeutung
für Klinik und Praxis” van prof. Dr. Karl
Hansen en Dr. Hans Schliack.4 Dit
benadrukte (voor de klinisch en dagelijks
werkzame artsen) de grote diagnostische
en therapeutische betekenis van de
segmentale innervatie. De neurowetenschapper
Ben van Cranenburgh wijst in
“Segmentale verschijnselen” (2004)5
nogmaals op het belang van de kennis van
reflectoire verschijnselen. De genoemde
werken zijn nog steeds een belangrijke
bron van informatie voor de huidige
diagnostiek. Het is deze kennis die in de
meridiaan-kleurentherapie nog steeds
actueel is.6
Meridiaan-kleurentherapie, herstel van
de ordening van levensprocessen7
Christei Heidemann ging uit van een
overeenkomst tussen datgene wat in de
klassieke Chinese geneeskunde met Qi
aangeduid wordt en wat Rudolf Steiner
over stromen in het etherlichaam
beschreven heeft. Een doorslaggevende
impuls was een opmerking van Steiner dat
het etherlichaam een bijzondere vorm is
van in elkaar stromende kleuren, welke als
krachten de organen opbouwen en in
orgaanprocessen werken. Dit werd de
centrale onderzoeksvraag van Ch ristel
Heidemann.
Zij experimenteerde met licht- en kleurtoepassingen
op het lichaam en ontdekte dat
daarbij bindweefselspanning in de Headse
zones veranderde. Stap voor stap
ontwikkelde zij vervolgens een therapeutische
methode waarbij zuivere zijde
geverfd met plantaardige kleurstoffen op
acupunctuurpunten toegepast wordt. Van
groot belang was haar ontdekking welke
meridiaan op welke kleurencombinatie het
sterkste werkt.
Door de controleerbaarheid via het
tasten van de bindweefselspanning
op de rug kon eenduidig aangetoond
worden dat iedere meridiaan zijn
“eigen” kleur heeft die
hem stimuleert.
Door de controleerbaarheid via het tasten
van de bindweefselspanning op de rug kon
eenduidig aangetoond worden dat iedere
meridiaan zijn “eigen” kleur heeft die hem
stimuleert. De complementair kleur sedeert
oedeem oncologie
hem. Pathologische spanningsverschillen
kunnen met overeenstemmende kleuren
genivelleerd worden en nieuwe ordeningsprocessen
ontstaan. Op deze manier
worden de beste voorwaarden voor
genezing gecreeerd.
Littekens als oorzaak van onverklaarbare
pijnklachten
Een belangrijk onderdeel in de meridiaankleurentherapie
is ingeruimd voor het
behandelen van littekens. Het stromen van
energie over het lichaa m laat zieh
vergelijken met de circulatie van water op
de aarde. Wanneer een stroom geblokkeerd
wordt ontstaat voor de blokkade een
stuwing en achter de blokkade een leegte.
Het principe van het behandelen van een
litteken is dat in het gebied van stuwing de
sederingskleur wordt toegepast en in het
gebied van leegte de stimuleringskleur. Al
in de zeventiger jaren van de vorige eeuw
besch reef Ch ristel Heideman n de gunstige
effecten op littekens.
Patiente,Jysiotherapeute van beroep, heeft
anderhalf jaar lang pijnk/achten na sectio.
Patiente vervangt dagelijks de zetting van de
k/euren met nieuw materiaa/. Na twee
weken is zij vrijwe/ pijnvrij.
�-. . –:-:.·� – �
.t
Voorbeeld behandeling
Een 63-ja rige patiente vertelt: “In 1994 heb
ik een borstoperatie ondergaan in verband
met een kwaadaardige tumor. De eerste
jaren gaf dit geen klachten. Daarna had ik
regelmatig last van mijn arm en schouder
aan geopereerde zijde. Dit werd regelmatig
met succes behandeld met fysiotherapie en
oedeemtherapie. Enkele jaren geleden hielp
de therapie niet meer en zocht ik naar
Nr1emaarte2018 29
andere oplossingen. Als verpleegku ndige
oncologie zag ik vaak blijvende klachten bij
de patienten. Dit wilde ik voorkomen. In
2013 kwam ik bij de meridiaan-kleurentherapie.
In het begin was het even zoeken
naa r de juiste plaatsen voor de kleu ren. Op
een bepaald moment merkte ik verbetering
en nog later waren alle klachten over. Af en
toe beginnen de klachten weer op te zetten,
maar na, of 2 behandelingen verdwijnen
ze weer. lk ben erg tevreden over deze
therapie.”
Op zoek naar verklaring, zijn meridianen
bewezen?
Vele therapeuten zijn gefascineerd door de
duizenden jaren oude afbeeldingen van het
meridiaansysteem. De acupunctuur heeft
ook in Nederland een vaste plek veroverd
en de WHO erkent het als een officiele
geneeswijze. De controverse tussen het op
de westerse ratio gebaseerde reguliere
medisch denken en het denken in de
Chinese geneeskunde zorgt nog steeds voor
polemiek.
Tussen het meridiaansysteem en het
bindweefselsysteem zijn meer overeenkomsten
te vinden dan op het eerste
gezicht is te vermoeden. De hypothese dat
acupunctuurpunten bij voorkeur gelokaliseerd
zijn is door Heine’s onderzoek in
sterke mate gesuggereerd.8 Voor een
overzicht wordt verwezen naa r TIG 24
(2008).9,
10
Een ander onderzoek richt zieh op het
anatomische patroon van het menselijk
lichtveld. In Japan werd rond de eeuwwisseling
apparatuur ontwikkeld waarmee
beelden van de lichtemissie konden worden
gemaakt. Het blijkt dat de emissie op
bepaalde plekken (bij voorkeur plaatsen
waar meridianen eindigen of dichtbij het
oppervla k voorkomen) hoger is en een
ritm iek vertoont. En tenslotte is er het
onderzoek dat de meridianen (en het
bindweefsel) een lichtgeleidingsysteem
vormen en dat dit licht informatie bevat
over de fysiologische toestand van het
lichaam.
(Een uitgebreide beschrijving van deze
processen is te vinden in het boek:”light in
shaping life”van Roeland van Wijk,
moleculair celbioloog).11
Lichtcommunicatie ontraadselen, de
grote opgave voor de kernende decennia
Bron Roeland van Wijk: “light in shaping
life”n
Hoe laten de in de meridiaan-kleurentherapie
waargenomen fenomenen zieh
verklaren? Sinds het jaar 2000 werkt de
Christei Heidemann Academie samen met
het Meluna Research lnstituut aan
onderzoek middels biofotonen meetapparatuur
naar een verklaring van de
werkzaamheid van de therapie. Een deel
van dit onderzoek is al in 2007 gepubliceerd
in hetTijdschrift voor Integrale
Geneeskunde.9,
10 Verdere onderzoeken
sindsdien laten een wisselwerking zien
tussen het menselijk lichtveld en de
gekleurde materialen die op de huid
worden geplaatst. De aard van het
gebruikte materiaal speelt hierbij een
essentiele rol. Een uitvoerige beschrijving
valt buiten het bestek van dit artikel (zie
ook het onderzoek in Tijdschrift voor
Integrale Geneeskunde van 2007).9,10 Een
ander onderzoek, verricht aan de universiteit
van Manchester, geeft aan dat kleur
een wezenlijke factor is voor de synchronisatie
van de biologische klok. In de
meridiaan-kleurentherapie gaan we ervan
uit dat we een tuning van de biologische
ritmiek kunnen aanbrengen.
Desondanks blijven er nog vragen over,
waarvoor voortgezet en uitgebreid
onderzoek noodzakelijk is. Wel is duidelijk
dat het menselijk lichtveld ook voor de
fysiotherapie van wezenlijk belang is.
oedeem oncologie
Opleiding: In 1995, drie jaar voor haar
overlijden, initieerde Christei Heidemann
de oprichting van een Internationale
Academ ie ter behoud, voortzetting en
verdere ontwikkeling van haar therapie. De
Christei Heidemann Academie wil als
onderwijs- en kennisinstituut fungeren ten
aanzien van alle aspecten die met de
therapie van doen hebben. De Academie
schoolt therapeuten welke al een medische
vooropleiding op hbo-niveau hebben.
Organisatie: de Fysiotherapeuten
werkgroep Meridiaantherapie was vele
jaren een onderdeel van het KNGF. Het
KNGF maakte in het verleden een beroepsen
domeinomschrijving waarin geen
ruimte meer was voor andere kleinere
therapievormen. De meridiaan-kleurentherapie
moest op eigen benen gaan staan.
Derhalve werd de Nederlandse Beroepsvereniging
Meridiaan-kleurentherapie
(NBMK) opgericht, waarbij de therapie als
een zelfstandig beroepsdomein wordt
gehanteerd. De NBMK is lid van koepelorganisatie
NIBIG en voor geregistreerde leden
kunnen patienten afhankelijk van hun
verzekering de behandeling gedeeltelijk
vergoed krijgen. •
Literatuu rlijst zie: www.nvfl.nl
Nr1emaarte2018 31